ทิศ ๖
- ในการอยู่ในสังคมนั้นยังมีบุคคลประเภทต่างๆ อยู่รอบตัวเรา ไม่ว่าจะเป็นข้างหน้า ข้างหลัง ข้างซ้าย ข้างขวา เปรียบเหมือนทิศต่างๆ ที่จะต้องรู้และประพฤติตัวให้ถูกต้องและเหมาะสมกับบุคคลประเภทนั้นๆ ซึ่งเป็นหน้าที่ของมนุษย์เพื่อการอยู่ร่วมกันด้วยดี มีลักษณะถ้อยทีถ้อยอาศัยกันและกัน ต่างก็มีกตัญญูกตเวทิตธรรมต่อกนและกัน อันจะช่วยให้สังคมเกิดการประสานร่วมมือสามัคคีกัน เป็นปึกแผ่นแน่นหนามีความเจริญรุ่งเรืองวัฒนาและสันติสุข นั่นคือ ทุกคนต้องรู้จักทิศต่างๆ ทั้ง ๖ รวมทั้งร็หน้าที่ของตนที่จะพึงปฏิบัติต่อทิศนั้นๆ แล้วปฏิบัติด้วยความจริงใจและจริงจัง กล่าวคือ
ทิศเบื้องหน้า : ได้แก่ บิดามารดา
- บุตรพึงปฏิบัติต่อท่าน ดังนี้
- ๑.ท่านได้เลี้ยงเรามาแล้วเลี้ยงท่านตอบ
- ๒.ช่วยกิจของท่าน
- ๓.ดำรงวงศ์ตระกูล
- ๔.ประพฤติตนให้เป็นผู้สมควรรับทรัพย์มรดก
- ๕. เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ทำบุญอุทิศให้ท่าน
- บิดามารดา ย่อมอนุเคราะห์ตอบบุตร ดังนี้
- ๑. ห้ามมิให้ทำความชั่ว
- ๒.ให้ตั้งอยู่ในความดี
- ๓.ให้ศึกษาศิลปวิทยา
- ๔.หาภรรยาสามีที่สมควรให้
- ๕.มอบทรัพย์ให้ในสมัย
ทิศเบื้องขวา : ครู อาจารย์
- ศิษย์พึงปฏิบัติต่อท่าน ดังนี้
- ๑.ด้วยลุกขึ้นยืนรับ
- ๒.ด้วยเข้าไปยืนคอยรับใช้
- ๓.ด้วยเชื่อฟัง
- ๔.ด้วยอุปัฏฐาก
- ๕.ด้วยเรียนศิลปวิทยาโดยเคารพ
- ครู อาจารย์ย่อมอนุเคราะห์ศิษย์ตอบ ดังนี้
- ๑. แนะนำดี
- ๒.ให้เรียนดี
- ๓.บอกศิลปให้สิ้นเชิง
- ๔.ยกย่องให้ปรากฏในหมู่เพื่อนฝูง
- ๕.ทำความป้องกันทิศทั้งหลายจะไปทิศทางไหนก็ไม่อดอยาก
ทิศเบื้องหลัง : บุตรภรรยา
- สามีพึงปฏิบัติต่อภรรยาดังนี้
- ๑.ด้วยการยกย่องนับถือว่าเป็นภรรยา
- ๒.ด้วยไม่ดูหมิ่น
- ๓.ด้วยไม่ประพฤตินอกใจ
- ๔.ด้วยมอบความเป็นใหญ่ในบ้านให้
- ๕.ด้วยให้เครื่องแต่งตัว
- ภรรยาย่อมอนุเคราะห์ตอบสามี ดังนี้
- ๑.จัดการงานดี
- ๒.สงเคราะห์คนข้างเคียงของสามี
- ๓.ไม่ประพฤตินอกใจสามี
- ๔.รักษาทรัพย์ที่สามีหามาได้ไว้
- ๕.ขยันไม่เกียจคร้านกิจการทั้งปวง
ทิศเบื้องซ้าย : มิตรสหาย
- มิตรพึงปฏิบัติต่อมิตร ดังนี้
- ๑.ด้วยให้ปันสิ่งของ
- ๒.ด้วยเจรจาถ้อยคำไพเราะ
- ๓.ด้วยประพฤติประโยชน์
- ๔.ด้วยความเป็นผู้มีตนเสมอ (เสมอต้นเสมอปลาย)
- ๕.ด้วยไม่แกล้งกล่าวให้คลาดจากความเป็นจริง
- มิตรย่อมอนุเคราะห์มิตรตอบ ดังนี้
- ๑.รักษามิตรผู้ประมาทแล้ว
- ๒.รักษาทรัพย์ของมิตรผู้ประมาทแล้ว
- ๓.เมื่อมีภัยเอาเป็นที่พึ่งพำนักได้
- ๔.ไม่ละทิ้งในยามวิบัติ (ยามฉิบหาย)
- ๕.นับถือตลอดวงศ์ของมิตร
ทิศเบื้องต่ำ : บ่าว/ลูกจ้าง
- นายพึงปฏิบัติต่อบ่าว/ลูกจ้างดังนี้
- ๑.ด้วยจัดการงานให้ทำตามสมควรแก่กำลัง
- ๒.ด้วยให้อาหารและรางวัล
- ๓.ด้วยรักษาพยาบาลในเวลาเจ็บไข้
- ๔.ด้วยแจกของมีรสแปลกๆดีๆให้กิน
- ๕.ด้วยปล่อยให้สมัย(ให้สนุกรื่นเริงเป็นครั้งเป็นคราวตามสมควรแก่โอกาส
- บ่าว/ลูกจ้างย่อมอนุเคราะห์ตอบนาย ดังนี้
- ๑.ลุกขึ้นทำงานก่อนนาย
- ๒.เลิกการงานหลังนาย
- ๓.ถือเอาแต่ของที่นายให้
- ๔.ทำการงานให้ดีขึ้น
- ๕.นำคุณของนายไปสรรเสริญในที่ต่างๆ
ทิศเบื้องบน: สมณพราหมณ์
- เราพึงปฏิบัติต่อท่าน ดังนี้
- ๑.ด้วยกายกรรม คือ ทำอะไรๆประกอบด้วยเมตตา
- ๒.ด้วยวจีกรรม คือ ทำอะไรๆประกอบด้วยเมตตา
- ๓.ด้วยมโนกรรม คือทำอะไร ๆ ประกอบด้วยเมตตา
- ๔.ด้วยเป็ฯผู้ไม่ปิดบังเขา คือ มิได้ห้ามไม่ให้เข้าบ้านเรือน
- ๕.ด้วยให้อามิสทาน (สิ่งของ)
- สมณพราหมณ์ ย่อมอนุเคราะห์ตอบ ดังนี้
- ๑.ห้ามมิให้กระทำชั่ว
- ๒.ให้ตั้งอยู่ในความดี
- ๓.อนุเคราะห์ด้วยน้ำใจอันงาม
- ๔.ให้ได้ฟังในสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง
- ๕.ทำสิ่งที่เคยฟังแล้วให้แจ่มแจ้ง
- ๖.บอกทางสวรรค์ให้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น